تعریف و کلیات شرکت سهامی:
بر طبق ماده یک لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکت سهامی شرکتی که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است.
لذا مسئولیت دارندگان سهام فقط محدود به سهام آن‌هاست.
سهام جزء حقوق مالی محسوب می‌شود و در حکم مال منقول می‌باشد و هم به صورت قهری و هم به صورت قراردادی قابلیت نقل و انتقال دارد (مواد 24، 39و 41 ل.ا.ق.ت).
لذا تشریفات نقل و انتقال سهام از موارد مهم مربوط به شرکتها تلقی می‌گردد.
از لحاظ نوع مالکیت سهام به دو دسته سهام بانام وسهام بی نام تقسیم می شود . انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد.
نکته: در صورت عدم رعایت تشریفات مذکور در ماده 40 ل.ا.ق.ت (ثبت انتقال سهام با نام در دفتر ثبت سهام شرکت) عمل حقوقی انتقال سهام در برابر شرکت و اشخاص ثالث قابل استناد نیست ، لکن بین طرفین معتبر است و خریدار می تواند الزام فروشنده را جهت انجام ترتیبات ثبت از دادگاه بخواهد.
نکته: مادام که تمامی مبلغ اسمی هر سهم پرداخت نشده صدور ورقه سهم بی نام یا گواهینامه موقت بی نام ممنوع است.
به تعهد کننده این گونه سهام گواهینامه موقت با نام داده خواهد شد. شرکتهای سهامی شرکت تجارتی محسوب می‌شوند حتی اگر موضوع عملیات آن امور بازرگانی نباشد.
شرکت های سهامی به دو دسته تقسیم می شود : شرکت سهامی خاص و عام
شرکت سهام خاص: شرکتهای سهامی که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصرا توسط موسسین تامین گردیده است . این گونه شرکت ها ، شرکت سهامی خاص نامیده می‌شوند (ماده 4 ل.ا.ق.ت) حداقل تعداد سهامداران در شرکت سهامی خاص 3 نفر و حداقل سرمایه در زمان تاسیس 1000000 ریال می‌باشد و سرمایه شرکت به سهام مساوی تقسیم می‌گردد، در خصوص حداقل تعداد اعضاء هیات مدیره مقرراتی وضع نگردیده است.
بر طبق نظریه حقوقی شماره 5156 /7 مورخ 13/7/1367 تعداد اعضای هیات هیات مدیره نمی تواند کمتر از 3 نفر باشد .
برای تشکیل شرکت سهامی خاص رعایت نکات ذیل الزامی است:
- اساسنامه شرکت که باید به امضای کلیه سهامداران رسیده باشد.
به موجب ماده ی 8 قانون اصلاحی،اساسنامه باید دارای موارد ذیل باشد:
نام شرکت،موضوع شرکت به طور صریح و منجز،مدت شرکت،مرکز اصلی شرکت و محل شعب آن، اگر تاسیس شعبه مورد نظر باشد، مبلغ سرمایه ی شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک،تعداد سهام بی نام و با نام و مبلغ اسمی آن ها، تعیین مبلغ پرداخت شده ی هر سهم و نحوه ی مطالبه ی بقیه ی مبلغ اسمی هر سهم و مدتی که ظرف آن باید مطالبه شود که به هر حال از پنج سال متجاوز نخواهد بود،نحوه ی انتقال سهام با نام،طریقه ی تبدیل سهام با نام به سهام بی نام و بالعکس، در صورت پیش بینی امکان صدور اوراق قرضه، ذکر شرایط و ترتیب آن،شرایط و ترتیب افزایش و کاهش سرمایه ی شرکت،مواقع و ترتیب دعوت مجامع عمومی،مقررات راجع به حد نصاب لازم جهت تشکیل مجامع عمومی و ترتیب اداره ی آن ها، طریقه ی شور و اخذ رای و اکثریت لازم برای معتبر بودن تصمیمات جامع عمومی،تعداد مدیران و طرز انتخاب و مدت ماموریت آن ها و نحوه ی تعیین جانشین برای مدیرانی که فوت یا استعفا می کنند یا محجور یا معزول یا به جهات قانونی ممنوع می گردند، تعیین وظایف و حدود اختیارات مدیران، تعداد سهام تضمینی که مدیران باید به صندوق شرکت بسپارند، قید این که شرکت یک بازرس خواهد داشت یا بیشتر و نحوه ی انتخاب و مدت ماموریت بازرس، تعیین آغاز و پایان سال مالی شرکت و موعد تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و تسلیم آن به بازرسان و به مجمع عمومی سالانه،نحوه ی انحلال اختیاری شرکت و ترتیب تصفیه‌ی امور آن.
- اظهارنامه ی مشعر بر تعهد کلیه سهام و گواهینامه بانکی حاکی از تادیه قسمت نقدی آن که نباید کمتر از 35% کل سهام باشد.
همچنین تادیه و تقویم سرمایه غیر نقدی و تفکیک آن در اظهارنامه و ذکر سهام ممتازه در صورت وجود چنین سهامی.
بموجب ماده 7 قانون تجارت مندرجات اظهارنامه شرکت سهامی که باید دارای امضای کلیه موسسین و قید تاریخ باشد بشرح زیر است:
نام شرکت،مرکز اصلی شرکت،مدت شرکت، موضوع شرکت،هویت کامل و اقامتگاه موسسین، مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک، تعهدات سهام با نام و بی نام و مبلغ اسمی آنها و در صورتیکه سهام ممتاز نیز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهام؛ میزان تعهد هر یک از موسسین و مبلغی که پرداخت کرده‌اند با تعیین شماره حساب و نام بانکی که وجوه پرداختی در آن واریز شده است. در مورد آورده غیر نقد،تعیین اوصاف و مشخصات و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف آورده غیر نقد اطلاع حاصل نمود.
- انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت که باید در صورت جلسه ای قید و به امضای کلیه ی سهامداران رسیده باشد.
- قبول سمت مدیریت و بازرسی
- ذکر نام روزنامه کثیرالانتشار جهت درج آگهی های شرکت
همان طور که گفتیم، برای تاسیس و ثبت شرکت های سهامی خاص طرح و تنظیم اعلامیه پذیره نویسی لازم نیست و قانون گذار تسلیم اظهارنامه به ضمیمه اسناد و مدارک فوق را به مرجع ثبت شرکتها کافی می داند.
در شرکت سهامی خاص مانند شرکت سهامی عام،آورده های غیر نقد باید طبق نظر کارشناسان رسمی وزارت دادگستری ارزیابی شود و نمی‌توان آن ها را به مبلغی بیش از ارزیابی کارشناس مذکور قبول کرد.
کارشناسان حرفه ای ما با شما تماس خواهند گرفت و از ایده تا پایان راه با شما هستند
کارشناسان حرفه ای ما با شما تماس خواهند گرفت و از ایده تا پایان راه با شما هستند
خصوصیات شرکت سهامی خاص
- سرمایه شرکت به هنگام تاسیس نباید کمتر از یک میلیون ریال باشد و نیز شرکتهای شرکت نباید کمتر از 3 نفر باشند.
- سهام شرکت،قابل معامله در بازار بورس نمی‌باشد و نقل و انتقال سهام شرکت، مشروط به موافقت مدیران یا مجامع عمومی صاحبان سهام است.
ضمناَ این شرکت نمی تواند مبادرت به صدور اوراق قرضه نماید. - در شرکت سهامی خاص،مسئولیت هر یک از صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است.
تمام سرمایه آن باید به وسیله موسسین تاسیس گردد (ماده 4 ل.ا.ق.ت) و تعداد شرکتهای آن نباید کمتر از 3 نفر باشد.
نام شرکت سهامی خاص
در نام شرکت باید کلمه‌ی «خاص»قبل از ذکر نام شرکت و یا بعد از آن بلافاصله اضافه شود و این کلمه در کلیه ی نوشتجات شرکت و آگهی ها باید رعایت گردد.
مانند «شرکت سهامی خاص الوند» و قید کلمه ی خاص باید در تمام نوشت جات شرکت تصریحاَ معلوم باشد.
زیرا این نوع شرکتها در حقیقت یک قسم شرکت سهامی خانوادگی و خصوصی است که مراجعه کنندگان باید از آن اطلاع داشته باشند.
همچنین در تعیین نام باید موارد ذیل رعایت گردد:
از نام و نام خانوادگی و اسامی خاص استفاده نگردد؛
اسامی پیشنهادی قبلاَ ثبت نشده باشد؛دارای معنا و مفهوم باشد و با فرهنگ اسلامی مطابقت داشته باشد؛عدد نباشد؛لاتین نباشد؛ از فرهنگ لغات فارسی استفاده شده باشد و در صورتی که نام پیشنهادی متداول نیست تصویری از مستند ضمیمه گردد.
همچنین،از کلماتی نظیرشاهد،شهید،جانباز،آزاده،اسامی متبرکه،انتظام،نظام،موزه،کیش،نیروی انسانی،اینترنت،کارگشا استفاده نگردد.
مدارک مورد نیاز برای تشکیل شرکت سهامی خاص
- تکمیل دو نسخه اظهارنامه شرکت سهامی خاص که به امضای کلیه سهامداران رسیده باشد.
- تکمیل دو نسخه اساسنامه شرکت سهامی خاص که به امضای کلیه سهامداران رسیده باشد.
- ارائه دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی موسسین که به امضای کلیه سهامداران رسیده باشد.
- فتوکپی شناسنامه برابر اصل شده تمامی اعضای هیئت مدیره و سهامداران و بازرسین
- فتوکپی کارت ملی برابر اصل شده تمامی اعضای هیئت مدیره و سهامداران و بازرسین
- در صورتیکه اعضاء هیئت مدیره یا سهامداران اشخاص حقوقی باشند ارائه کپی آخرین روزنامه رسمی،شخص حقوقی و نامه معرفی نماینده (در سربرگ شرکت)و کپی شناسنامه و کپی کارت ملی برابر اصل شده نماینده شخص حقوقی
- در صورت داشتن سهامدار خارجی برای اشخاص حقیقی ارائه کپی برابر اصل پاسپورت و برای اشخاص حقوقی ارائه گواهی ثبت شرکت نزد مرجع ثبت شده حاوی آخرین وضعیت شرکت و همچنین ارائه اصل و ترجمه وکالتنامه و اختیارنامه وکیل سهامدار خارجی(اعم از حقیقی و حقوقی)
- ارائه گواهی عدم سوءپیشینه کیفری برای کلیه اعضا ی هیات مدیره و بازرسان شرکت از طرف متقاضی ثبت شرکت(مراکز پلیس +10)
- ارائه اقرارنامه در متن صورتجلسه جهت کلیه ی اعضای هیات مدیره،مدیر عامل و بازرسان شرکت مبنی بر اینکه مشمول ممنوعیت های مندرج در اصل 141 قانون اساسی نبوده و هیچگونه ممنوعیت قانونی موضوع مواد 111و 126 قانون تجارت برای آن ها جهت عضویت در هیات مدیره و مدیر عاملی وجود ندارد.در زیر همین بند نمونه اقرارنامه آورده شده است:
نمونه متن اقرارنامه:کلیه اعضا هیئت مدیره و مدیر عامل اقرار نمودند مشمول ممنوعیت های مندرج در اصل 141 قانون اساسی و مواد 111 و 126 لایحه اصلاحی قانون تجارت نمی باشند. - ارائه اقرارنامه بازرس یا بازرسان در متن صورتجلسه مبنی بر اینکه هیچگونه نسبت فامیلی اعم از نسبی و سببی با مدیران و مدیر عامل شرکت تا درجه سوم از طبقه اول و دوم ندارند و خود و یا همسرشان نیز از مدیران و مدیر عامل شرکت بطور موظفی حقوق دریافت نمی دارند .در صورت کشف خلاف مشمول بند 3 ماده 243 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت خواهد بود.ارائه گواهی عدم سوءپیشنه کیفری کلیه اعضای هیات مدیره،مدیر عامل و بازرسان شرکت از طرف متقاضی ثبت لازم می باشد.در زیر همین بند نمونه اقرارنامه آورده شده است:
نمونه متن اقرارنامه:بازرس(بازرسین)اقرار نمودند مشمول ممنوعیت های مندرج در اصل 141 قانون اساسی و مواد 111 و 126 لایحه اصلاحی قانون تجارت نمی باشند. - ارائه اصل وکالتنامه یا کپی برابر اصل وکالتنامه
- ارائه اصل قیم نامه یا کپی برابر اصل قیم نامه
- پرداخت فیش 40.000 ریال بعنوان هزینه
- ارائه گواهی بانکی مبنی بر پرداخت حداقل 35% سرمایه اولیه شرکت
مراحل ثبت شرکت سهامی خاص
قبل از هر چیز،لازم به یادآوری است چنانچه در هر یک از مراحل ثبت شرکت، ابهام و یا سوالی داشتید می توانید از متخصصان کارآزموده ی ما در موسسه ی حقوقی الماس داران پارسه خاورمیانه کمک بگیرید.
همکاران ما در این مرکز می توانند از طریق مشاوره تخصصی رایگان شما را راهنمایی کنند.
برای ثبت شرکت سهامی خاص،پس از فراهم نمودن مدارک فوق،جهت اعلام درخواست خود، به سامانه‌ی اداره ی ثبت شرکتها مراجعه فرمایید و اطلاعات خواسته شده نظیر نوع شرکت، سرمایه ی شرکت،اعضای شرکت، سمت هر یک از اعضا،نوع روزنامه ی رسمی اعم از ابرار یا جمهوری اسلامی را با دقت تکمیل نمایید.
سپس، با مشخص نمودن نوع شخصیت حقوقی و تکمیل اطلاعات متقاضی،نسبت به پیشنهاد نام شخصیت حقوقی (انتخاب نام شرکت)مورد نظر اقدام کنید.بدین منظور، در قسمت اسامی درخواستی، پنج نام را به ترتیب اولویت در سامانه درج نمایید.همان طور که توضیح داده شد،نام هایی را انتخاب کنید که :الف) خارجی نباشد، ب) قبلاَ به ثبت نرسیده باشد ،ج)دارای معنا و مفهوم باشد،د) با فرهنگ انقلاب اسلامی مطابقت داشته باشد.
پس از درج اطلاعات خواسته شده و بارگذاری مدارک مورد نیاز در سامانه، کارشناس حقوقی به بررسی اطلاعات وارد شده می پردازد ، چنانچه دارای نقص بود برای شما درسامانه ابلاغ رفع نقص ارسال می‌گردد و باید نقص را رفع نمایید ودر صورت عدم نقص اطلاعات ، آن را تاًیید می کند.پس از پذیرش اینترنتی از طریق سامانه و اخذ تاًییدیه ی پذیرش، باید نسخ اصلی صورت جلسات تنظیمی و ضمائم آن ها را از طریق باجه های پست به صورت سفارشی به آدرس ذکر شده در تاًییدیه‌ی پذیرش ارسال نمایید و از مراجعه ی حضوری به منظور تحویل مدارک خودداری کنید.
با ارسال مدارک از طریق پست، مدارک به قسمت ثبت دفاتر ثبت شرکت ها تحویل و مسئول مربوطه به بررسی مدارک می پردازد.در صورت کامل بودن مدارک ابرازی، کارشناس اداره ی ثبت شرکتها نسبت به تهیه ی پیش نویس آگهی ثبت اقدام و پس از تایید مسئولین اداره ی ثبت شرکت ها تحویل متقاضی می‌شود.متقاضی بایستی حق الثبت و حق الدرج آگهی تاسیس شرکت در روزنامه را پرداخت نماید و مدارک را به قسمت ثبت دفاتر اداره ی ثبت شرکت ها تحویل داده و مسئول مربوطه پس از ثبت در دفتر و تعیین شماره ی ثبت سهامداران (که خود یا از سهامداران بوده یا وکیل رسمی شرکت می‌باشد) با قید (ثبت با سند برابر است) امضاء اخذ می‌نماید و سپس آگهی تایپ شده باید به امضاء رئیس اداره ی ثبت شرکتها برسد.
یک نسخه از مدارک ضبط و در پرونده ی شرکت در بایگانی اداره ی ثبت شرکت ها نگهداری خواهد شد و یک نسخه‌ی دیگر از مدارک ( اظهارنامه ی یک برگ،اساسنامه‌ی یک جلد، صورت جلسه‌ی مجمع عمومی موسسین یک نسخه و صورت جلسه ی هیات مدیره یک نسخه) ممهور به مهر اداره شده و تحویل متقاضی می‌گردد.
نسخه ی دوم آگهی تاسیس جهت درج در روزنامه ی کثیرالانتشار شرکت تحویل و نسخه ی اول آگهی تایپ شده را جهت درج در روزنامه ی رسمی جمهوری اسلامی ایران(پس از پرداخت حق الدرج که توسط مسئول مربوطه تعیین می‌شود) تسلیم می‌نماید.
دارندگان آگهی برای ثبت آگهی در روزنامه رسمی، می‌بایست به سایت روزنامه رسمی کشور مراجعه و هزینه‌ی آگهی را از طریق همین سامانه به صورت اینترنتی پرداخت نمایند.
درج آگهی تاسیس شرکت در روزنامه‌ی رسمی جمهوری اسلامی ایران، آخرین گام جهت ثبت شرکت تلقی می‌شود.
چنانچه، مدیران شرکت تا شش ماه از تاریخ تشکیل شرکت آن را به ثبت نرسانند، شرکت را باید منحل شده تلقی کرد و سهامداران محق خواهند بود مطابق مقررات ماده 19 لایحه قانونی 1347 وجوه پرداختی خود را دریافت کنند.
البته، دریافت وجوه از طرف آنان، بدین معنا نیست که در مقابل اشخاص ثالث مسئولیتی ندارند.
در واقع،مقررات ماده 23 لایحه قانونی 1347 در مورد سهامداران شرکت سهامی خاص نیز لازم الرعایه است.
به موجب این ماده:”موسسین شرکت نسبت به کلیه اعمال و اقداماتی که به منظور تاسیس و به ثبت رسانیدن شرکت انجام می دهند مسئولیت تضامنی دارند”.در شرکت های سهامی خاص،سهامداران اولیه شرکت موسسان شرکت تلقی می‌شوند.
ثبت شرکت سهامی عام
شرکت سهامی عام نوعی خاص و منحصر به فرد از شرکت های بزرگ می‌باشد که اجازه فروش سهام به تمام مردم را دارد و مردم می‌توانند در هنگام اعلام پذیره‌نویسی به شعب بانک اعلام شده مراجعه و برگه‌ی تعهد سهم را امضاء و مبلغ آن را به حساب شرکت واریز نمایند.
بنابراین تعداد شرکا در شرکت سهامی عام زیادتر از سایر انواع شرکت های سهامی است؛ این امر میتواند منجر به جمع‌شدن سرمایه‌های کوچک و ایجاد یک سرمایه بزرگ شود که انجام فعالیت‌های اقتصادی سنگین را میسر می‌سازد.
در این نوع شرکت نقل و انتقال سهام آسان است و نیاز به رضایت سایر سهامداران ندارد.
نام شرکت های سهامی عام
درشرکت‌های سهامی عام عبارت “شرکت سهامی عام” باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت در کلیه اوراق و اطلاعیه‌ها و آگهی های شرکت بطور روشن و خوانا قید شود.
حداقل سرمایه برای ثبت شرکت سهامی عام
در زمان تاسیس، سرمایه شرکتهای سهامی عام ازپنج میلیون ریال نباید کمترباشد که در ابتدا موسسین باید ۲۰% سرمایه را شخصا تعهد و حداقل ۳۵% از مبلغ تعهد داده شده را در حسابی به نام “شرکت در شرف تاسیس” نزد یکی از بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند.
درصورتی که سرمایه شرکت بعد از تاسیس به هر علت ازحداقل مذکور دراین مـاده کمترشـود بایـد ظـرف یـک سـال نسبت به افزایش سرمایه تا میزان حـداقل مقرر اقـدام به عمـل آیـد یـا شـرکت بـه نـوع دیگـری از انـواع شـرکت‌های مذکور درقانون تجارت تغییر شکل یابد وگرنه هر ذینفع میتواند انحلال آن را ازدادگاه صلاحیت‌دار درخواست نماید.
هرگاه قبل ازصدور رای قطعی موجب درخواست انحلال منتفی گردد دادگاه رسیدگی را موقوف خواهد نمود.
